مدیر گروه و رئیس بخش: جناب آقای دکتر سید خلیل فروزان نیا
سرپرستار بخش: آقای علیرضا پاینده‌فخر
مرکز جراحی قلب و عروق پیشرفته
بخش مراقبت های ویژه قلب باز بیمارستان عرفان نیایش توسط کادر مجرب و ورزیده پرستاری و یک پزشک متخصص بیهوشی مقیم به صورت 24 ساعته اداره میشود . دارای 6 تخت که یک تخت به صورت اتاق ایزوله می باشد. تخت های ICU-OH به صورت چند شکنه و دارای Bedside ( نرده کناری) که به راحتی قابل تعدیل و دادن پوزیشن های مختلف به بیمار می باشند . هر تخت مجهز به تشک مواج ، سیستم مانیتورینگ قلبی ،ریوی ، فشاری و ونتیلاتوربه صورت pendent که به اکسیژن سانترال متصل است ، ساکشن سانترال، 3 عدد سرنگ پمپ و ... میباشد.
بیماری‌های قلبی عروقی از مشکلات جدی هستند که منجر به کاهش امید به زندگی و مرگ ناگهانی در سراسر جهان می‌شوند. سال‌هاست که پیشرفت‌های زیادی در زمینه پزشکی برای تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی صورت‌گرفته است و مطالعات در این زمینه ادامه دارد. امروزه جراحی قلب باز همچنان پرکاربردترین روش در درمان بیماری‌های قلبی در کنار محافظت از سلامت قلب است. جراحی قلب باز به معنای باز کردن قفسه سینه و نمایان‌شدن قلب است. این رایج‌ترین روش جراحی در میان بزرگسالان است و در حال حاضر خطر مرگ‌ومیر بسیار پایینی دارد. عمل قلب باز معمولاً برای درمان گرفتگی عروق کرونر انجام میشود. جراحی قلب باز معمولاً پیچیده‌تر است؛ زیرا در قلب باز و بدون خون انجام میشود. در این عمل، جراح قلب از محلول غنی از پتاسیم برای توقف و خنک‌کردن قلب استفاده می‌کند.
جراحی قلب باز معمولاً زمانی انجام میشود که فرد نیاز به پیوند عروق کرونر (CABG) داشته باشد. هدف بازگرداندن جریان خون صحیح به قلب، به‌منظور محدود کردن خطر حمله قلبی است. بیماری عروق کرونر زمانی ایجاد میشود که شریان‌ها به دلیل تجمع چربی در داخل آنها به شکل پلاک، باریک و سخت شوند. در نتیجه خون نمی‌تواند آن‌طور که باید جریان یابد و این می‌تواند باعث انسداد شود. عمل جراحی قلب باز نیز برای تعویض یا ترمیم دریچه‌ها یا سایر قسمت‌هایی که آسیب‌دیده یا دارای ناهنجاری هستند انجام میشود. به‌عنوان‌مثال، برای قرار دادن پیوند یا انجام پیوند. به طور کلی مواردی که جراحی قلب باز در آنها ضروری است عبارت‌اند از: در نتیجه تصلب شرایین (آترواسکلروز)، در صورت تنگ شدن عروق، عمل بای‌پس روی آنها اعمال میشود. ترمیم یا تعویض دریچه‌هایی که خون را به بدن می‌فرستند. حذف لخته و تومور در قلب با عمل جراحی قلب باز ترمیم نواحی آسیب‌دیده قلب استفاده از وسایل پزشکی تنظیم‌کننده ریتم قلب ترمیم ناهنجاری‌های مادرزادی قلب جایگزینی قلب غیرفعال با نارسایی پیشرفته قلبی با قلب اهدایی پیوند قلب
دو عمل جراحی قلب باز رایج وجود دارد که شامل پیوند عروق کرونر و جراحی دریچه قلب است. پیوند عروق کرونر پیوند عروق کرونر که به‌عنوان پیوند بای‌پس عروق کرونر (CABG) نیز شناخته میشود، رایج‌ترین روش عمل قلب باز است و زمانی انجام میشود که رگ‌های خونی حامل خون باریک شده باشند. برای اصلاح این وضعیت، بای‌پس عروق کرونر انجام میشود. این روش شامل استخراج بخش کوچکی از ورید از قسمت دیگری از بدن برای هدایت جریان خون به عضله قلب است. اگر شریان چندین محل مسدود داشته باشد، باید چندین بای‌پس انجام شود.
قلب چهار دریچه دارد: آئورت، میترال، ریوی و سه لتی. هرکدام خون را به یکی از بطن‌هایی که قلب به آن تقسیم شده پمپ می‌کند. اگر یکی از دریچه‌ها غیرطبیعی باشد، می‌توان برای اصلاح آن عمل جراحی قلب باز انجام داد. گاهی اوقات دریچه‌ها باریک می‌شوند و مانع از جریان‌یافتن خون می‌شوند. این وضعیت تنگی نامیده میشود. در موارد دیگر، آن‌طور که باید بسته نمی‌شوند و به‌جای آن خون برگشت می‌کند، به این حالت رفلاکس یا نارسایی دریچه می‌گویند. این عارضه باعث ایجاد چندین بیماری میشود که باید برطرف شود.
پاسخ به این سؤال بستگی به علت بیماری و وضعیت اورژانسی دارد. به همین جهت تشخیص صلاحیت بیمار برای انجام عمل به جراح قلب آن بستگی دارد. به طور معمول میانگین سن عمل قلب باز در دنیا 55 سال است؛ اما از نظر پزشکی امکان دارد در هر سنی انجام شود.
درصورتی‌که هریک از شرایط زیر را داشته باشید، احتمال دارد عمل قلب باز برای شما انجام نشود یا به تعویق بیفتد: نیستند
با توجه به اینکه عمل جراحی باز قلب یک عمل درمانی است معمولاً در هر سنی در صورتی که بیمار سایر مشکلات ذکر شده در بالا را نداشته باشد، قابل انجام اسد. این جراحی در افراد مسن و کودکان با چالش‌هایی همراه است.
به طور معمول جراحی قلب باز سه تا شش ساعت طول می‌کشد. با یک برش عمودی، در مرکز قفسه سینه، بین 20 تا 25 سانتی‌متر شروع میشود. سپس، استخوان سینه که استخوانی در مرکز قفسه سینه است، برش داده میشود (به این روش استرنوتومی می‌گویند). به‌این‌ترتیب قلب به طور کامل در معرض دید باقی می‌ماند. جراحی قلب باز معمولاً بر روی قلب ساکن انجام میشود. به همین دلیل در حین عمل قلب به دستگاه بای‌پس متصل میشود و وظیفه قلب از این طریق انجام میشود. بسته به ترجیح جراح، ممکن است در برخی از جراحی‌ها از دستگاه بای‌پس استفاده نشود. در سال‌های اخیر، تعداد کاربردهای جراحی در قلب توسط جراحان مجرب افزایش‌یافته است. از شریان‌ها یا سیاهرگ‌ها برای ایجاد مسیر جدیدی به قلب برای جایگزینی شریان‌های ناسالم استفاده میشود. پس از اتمام عمل، جناغ سینه با کمک سیم بسته میشود. سیم از بدنه جدا نمی‌شود. پس از بسته‌شدن بریدگی‌ها با بخیه، عمل جراحی کامل میشود. بخیه‌ها باید در فواصل منظم توسط جراح بررسی شود. زمان می‌برد تا استخوان سینه جوش بخورد. بیمار باید در این فرایند بسیار مراقب خود باشد و با رعایت اقدامات احتیاطی مانند خوابیدن به پشت تا زمان بهبودی از ناحیه قفسه سینه محافظت کند. پس از بیدارشدن بیمار، دو یا سه لوله در قفسه سینه خود دارد. هدف این لوله‌ها دفع مایعات مضر اطراف قلب است. پس از انجام این روش، جراح با اتصال دونیمه با بخیه یا با استفاده از روش بخیه محکم، جناغ سینه را می‌بندد. سپس برش اولیه بسته میشود.
ازآنجایی‌که این عمل بسیار مهم است، باید پیش از جراحی به دنبال بهترین جراح قلب و بهترین بیمارستان قلب باشید تا خیال شما از بابت تصمیم پزشک و مهارت وی آسوده باشد. قطعاً قبل از هر جراحی یک سری آزمایش و تصویربرداری نیاز دارید که برای این جراحی عبارت‌اند از: - آزمایش‌های خون، ادرار - آنژیوگرافی عروق کرونر برای تعیین وضعیت عروق قلب - بررسی سونوگرافی عروق قلب و گردن برای تعیین وضعیت دریچه‌های قلب، انقباض آن و ماهیت آسیب به عروق کاروتید - الکتروکاردیوگرافی - اشعه ایکس از اندام‌های قفسه سینه - در برخی موارد معاینه مری، معده و DPC (FGDS) طبیعی است که قبل از جراحی قلب باز احساس آشفتگی کنید. توصیه ما این است که به‌خوبی از این روش مطلع شوید. صدها مورد از این جراحی‌ها هر روز انجام میشود که نتایج مثبتی دارد. پزشک در دو هفته قبل از عمل، خودداری از مصرف سیگار و برخی داروها را توصیه می‌کند. ضمناً لازم است از خوردن غذا بعد از نیمه‌شب روز عمل خودداری شود. بیمار باید قفسه سینه را با صابون آنتی‌باکتریال بشویید.
آمادگی قبل از عمل برای بیماری که جراحی قلب باز انجام می‌دهد بسیار مهم است. اگر شرایط خاصی وجود نداشته باشد، بیمار یک روز قبل در بیمارستان بستری میشود. غیر از متخصص قلب و جراح قلب، متخصص بیهوشی نیز بیمار را ارزیابی می‌کند و معاینات چکاپ انجام میشود. داروهایی مانند رقیق‌کننده‌های خون نیز از قبل قطع می‌شوند. هشدارهای لازم مبنی بر عدم استفاده از هیچ دارویی پس از بستری داده خواهد شد. استفاده از الکل و سیگار نیز باید قبل از عمل قطع شود. اگر بیمار دائماً دارو مصرف می‌کند، باید به پزشک اطلاع دهد.
یکی از بزرگ‌ترین خطرات جراحی قلب باز عفونت است. بیمار حداقل 5-4 روز پس از جراحی اجازه ملاقات با کسی را ندارد. حتی کوچک‌ترین عفونت توسط بیمار جان بیمار را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل، بیمار تنها پس از 8 تا 9 روز به یک اتاق معمولی منتقل میشود. سایر خطرات احتمالی جراحی قلب باز عبارت‌اند از:
هرچه بیماری قلبی پیشرفته‌تر باشد، خطرات جراحی قلب باز بیشتر است. بااین‌وجود، هر جراحی دارای حاشیه خطر مورد انتظار است.
پس از عمل باز قلب، بیمار باید به مدت 24 ساعت در مراقبتهای ویژه تحت‌نظر باشد. بیمار دو یا سه لوله زهکشی در قفسه سینه خود خواهد داشت، مایعات داخل وریدی داده میشود و یک سوند ادراری برای بیمار قرار می‌گیرد. بستری در بیمارستان می‌تواند تا 7/10 روز طول بکشد. زخم جراحی گسترده است که نیاز به توجه ویژه دارد. دست‌ها و محل بخیه باید قبل و بعد از لمس خوب شسته شوند و ناحیه عمل همواره گرم و خشک نگه داشته شود. لازم است هر روز بررسی شود که علائم عفونت وجود ندارد. دوش‌گرفتن فقط پس از رسیدن به بهبودی کافی توصیه میشود. درد درد را می‌توان با مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک کنترل کرد. ماهیچه‌های سراسر بدن، به‌ویژه گلو و قفسه سینه، ممکن است درد کنند. داروها باید حتماً طبق تجویز پزشک مصرف شوند. اگر جراحی قلب باز انجام داده‌اید، توصیه میشود تاحدامکان استراحت کنید، اما برخی از افراد پس از جراحی قلب باز به‌سختی می‌توانند خوب بخوابند. توصیه این است که از مصرف کافئین پرهیز کنید، تختخواب را تاحدامکان راحت کنید و نیم ساعت قبل از خواب مسکن مصرف کنید. توان‌بخشی برنامه‌های توان‌بخشی قلبی شامل فعالیت بدنی، مدیریت عوامل خطر و اقدامات کنترل استرس، اضطراب و افسردگی است.
در این بخش ، بیماران پس از اعمال جراحی های مختلف قلب ( کرونر، دریچه، مادر زادی و ... ) نیازمند مراقبت های ویژه قلبی و کنترل دقیق عضوهای حیاتی دارند بستری و تحت درمان قرار میگیرند.
جهت مشاهده آخرین فیلم های مرکز جراحی قلب و عروق پیشرفته کلیک نمایید